Geschiedenis

De geschiedenis van de gemeente Barneveld gaat ver terug in de tijd. Barneveld vervult van oudsher een belangrijke regiofunctie in de Gelderse Vallei en op de Veluwe. Al in de 13e eeuw gold Barneveld als een ‘aanzienlijk dorp’ en een voornaam handelscentrum. De naam van Jan van Schaffelaar is onverbrekelijk verbonden met de geschiedenis van Barneveld. Hij ging de geschiedenis in als held, die op 16 juli 1482 van de toren van de Oude Kerk sprong om het leven van zijn kameraden te redden.

De gemeente Barneveld telt ruim 53.000 inwoners, die in negen kernen wonen. Barneveld is tegenwoordig wereldwijd bekend van de kippen en de eieren. Natuurlijk is de pluimveesector belangrijk voor de economie, maar Barneveld is méér dan ‘kip en ei’. Liefhebbers van musea komen aan hun trekken in het Veluws Museum Nairac aan de Langstraat in Barneveld, het Nederlands Pluimveemuseum aan de Valkseweg in Barneveld en het Oude Ambachten- en Speelgoedmuseum aan de Rijksweg in Terschuur. In de zomermaanden trekken de zes Oud Veluwse Markten (op zes donderdagen in juli en augustus) jaarlijks vele tienduizenden bezoekers. Het Internationale Ballonfiësta in augustus behoort tot één van de meest toonaangevende evenementen.

Benieuwd naar de meest belangrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis van Barneveld? Kijk dan op de Canon van Barneveld.

De Glind

De Glind is een klein dorp en ligt aan de westzijde van de gemeente Barneveld. Het dorp ligt tussen Barneveld en Leusden. Het dorp is bekend vanwege de jeugdinstelling Rudolphstichting die in De Glind is gevestigd, en staat daarom ook bekend als Jeugddorp De Glind. Daarom kent het kleine dorp veel recreatieve mogelijkheden voor de jeugd, zoals een kinderboerderij, manege, jeugdherberg en een zwembad.

Garderen

Garderen was ooit een boerendorp maar is nu een populaire vakantiebestemming. Omgeven door bossen, stuifzand en heide straalt Garderen nog steeds iets lieflijks uit. De uit de 14e eeuw daterende toren van de Nederlands Hervormde Kerk en de 19e-eeuwse Korenmolen De Hoop torenen hoog boven het dorp uit en dienden vroeger zelfs als bakens voor de vissers op de Zuiderzee. Op de begane grond van Korenmolen De Hoop is het VVV-kantoor gevestigd en op de bovenverdieping maalt de molenaar nog regelmatig het koren. In de maanden juli en augustus zijn er bij de molen spannende sagenvertellingen. Staatsbosbeheer beheert op de Veluwe grote, aaneengesloten bos- en natuurterreinen. Dit zijn de boswachterijen Speulderbos en Kootwijk. De terreinen zijn een bezoek meer dan waard, te voet, op de fiets of met het paard en ’s winters op de langlauflatten.

Kootwijk

Kootwijk is één van de kleinste dorpen op de Veluwe. Het dorp dankt zijn naam waarschijnlijk aan de vele schaapskooien die er vroeger waren. Het Engelse woord ‘cote’ betekent schaapskooi en ‘wick’ betekent wijk. Ten zuiden van het dorp ligt het Kootwijkerzand, één van de grootste nog ‘levende’ zandverstuivingen in ons land. Op de Brink staat de Hervormde Kerk van Kootwijk met een eeuwenoude toren.

Kootwijkerbroek

Het dorp Kootwijkerbroek bestaat nog niet zo lang. Het is ontstaan doordat inwoners van Kootwijk de moerassen in deze omgeving tot landbouwgronden ontgonnen. Het buurtschap Essen, ten zuidoosten van het dorp, is echter ouder.
Daarnaast wordt in de 15de eeuw voor het eerst melding gemaakt van de molen Puurveen, destijds een standerdmolen die tijdens een storm rond 1850 is vergaan. Kort daarna werd een nieuwe molen gebouwd, die helaas in 1964 is afgebrand. Er zijn inmiddels plannen ontwikkeld om de molen opnieuw op te bouwen. In 2001 kwam Kootwijkerbroek landelijk in het nieuws, in verband met het verzet van bewoners tegen de massale ruiming van rundvee naar aanleiding van de ontdekking van mond-en-klauwzeer.

Stroe

Het dorp Stroe ligt aan de spoorlijn Amersfoort-Apeldoorn, nabij de A1, op de grens van de Veluwe en de Gelderse Vallei. Het ten zuidwesten van het dorp gelegen buurtschap Garderbroek, behoort ook tot Stroe. In Stroe bevindt zich Dorpshuis De Hofstee. Verder zijn in Stroe onder andere een galerie, een garage, een basisschool, een café-restaurant en een AC Restaurant gevestigd, alsook het Militair Penitentiair Centrum (MPC Stroe), waar sinds 1999 Nederlandse militairen worden opgesloten die voor straffen tot 6 maanden zijn veroordeeld. Tussen 1881 en 1937 had Stroe een treinstation, dat in de Tweede Wereldoorlog ook nog door de Wehrmacht werd gebruikt. Mede daardoor lag het dorp in de oorlogsjaren verschillende malen onder vuur, waarbij tientallen doden vielen. Inmiddels zijn er plannen om het station nieuw leven in te blazen. Deze plannen houden verband met de wens van de gemeenten Amersfoort, Barneveld, Nijkerk en Apeldoorn om een stoptreinverbinding (RegioSprinter) te ontwikkelen op de lijn Amersfoort-Apeldoorn. Daarbij zou ook het station Stroe een rol kunnen spelen. Stroe is overigens naar alle waarschijnlijkheid één van de oudste nederzettingen van Nederland.

Terschuur

Terschuur is ontstaan langs de oude Hessenweg van Amsterdam naar Deventer. Hier bevond zich een tolhuis, dat voor belangrijke inkomsten zorgde. Boerderij De Tolboom doet hier nog aan denken. Het dorp is genoemd naar Huis Terschuur, dat in 1421 door Het Sticht in brand werd gestoken.

Voorthuizen

In de Gelderse Vallei geldt Voorthuizen als het toeristische dorp bij uitstek. De vele campings en recreatiebedrijven staan ieder jaargetijde klaar voor de gasten. De watersportliefhebber kan zijn hart ophalen in het Recreatiegebied Zeumeren en beoefenaars van de golfsport kunnen hun swing bijschaven op de nieuwe openbare golfbaan. Voorthuizen wordt omgeven door weilanden, akkers en uitgestrekte loofbossen.

Zwartebroek

Zwartebroek is een dorp aan de westzijde van de gemeente Barneveld. Het dorp telt ongeveer 1300 inwoners. Anderhalve kilometer ten zuiden van Zwartebroek, ligt het oudere Terschuur en drie kilometer ten westen van Zwartebroek ligt het dorp Hoevelaken. Net zoals het naburige Nijkerkerveen, is Zwartebroek ontstaan als gevolg van de veenontginning.